Σινασός Καππαδοκία. Η επίσκεψη στη Σινασό της Καππαδοκίας είναι ένα ταξίδι στο χρόνο. Ένα ταξίδι στα χνάρια των Ελλήνων που έζησαν για αιώνες στα βάθη της Ανατολής.

Στη Σινασό, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρώην ελληνόφωνα χωριά της Καππαδοκίας, ζήσαμε στιγμές συγκίνησης. Βιώσαμε επίσης αυθεντική φιλοξενία από τους Τούρκους που κατοικούν τώρα εκεί.

Μπήκαμε και ξεναγηθήκαμε για πρώτη φορά σε πρώην ελληνικά αρχοντικά στην ανατολική Τουρκία. Τα σπίτια αυτά, προς έκπληξή μας, έχουν διατηρηθεί όπως ήταν σε μεγάλο βαθμό και φυλάσσονται ως “κόρη οφθαλμού” από τους Τούρκους γείτονες. Έχουν μετατραπεί βέβαια είτε σε ξενοδοχεία (Νaturavera Konak) είτε σε εστιατόρια.

Ακολούθησέ μας βήμα βήμα σε αυτό το μοναδικό ταξίδι πίσω στις ρίζες μας και στον ελληνισμό της Ανατολής.

Λίγα λόγια για τη Σινασό της Καππαδοκίας

Η Σινασός, το σημερινό Mustafapaşa, είναι ένα από τα πιο γνωστά πρώην ελληνόφωνα χωριά στην περιοχή της Καππαδοκίας. Βρίσκεται μόλις 10 λεπτά μακριά από το σημερινό Ügrüp (πρώην Προκόπη) και περίπου 30 λεπτά από το διάσημο Göreme.

Η Σινασός είναι μια ήσυχη κωμόπολη αλλά και ιστορική ταυτόχρονα. Ολόκληρος ο οικισμός είναι τμήμα της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Μερικά από τα σπίτια είναι λαξευμένα στους μαλακούς βράχους ενώ άλλα έχουν χτιστεί από τους περίφημους χτιστάδες του Προκοπίου (Ügrüp).

Eλληνικά σπίτια και εκκλησίες ορθόδοξες δεσπόζουν στην ήσυχη αυτή κωμόπολη. Είναι γνωστό ότι μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων, το 1924, ο ελληνόφωνος πληθυσμός στη Σινασό ήταν αρκετά μεγάλος.

Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, στην ανταλλαγή συνολικά 2 εκατομμύρια Έλληνες και Τούρκοι έφυγαν από την Τουρκία και την Ελλάδα αντίστοιχα χωρίς να γυρίσουν πίσω ξανά.

Οι Τούρκοι που ζουν σήμερα στη Σινασό προέρχονται κυρίως από την περιοχή της Μακεδονίας. Ένα σημαντικό ποσοστό Τούρκων ήρθαν από νησιά όπως η Λέσβος, η Λήμνος και η Κρήτη.

Οι Έλληνες που ζούσαν στη Σινασό εγκαταστάθηκαν κυρίως σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη.

Διάβασε επίσης: Ταξίδι στην Καππαδοκία. Τι πρέπει να γνωρίζεις.

Διάβασε επίσης: Τα μυστηριώδη αξιοθέατα της Καππαδοκίας.

Οι Έλληνες στη Σινασό

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η Σινασός ήταν ένα από τα πιο ανεπτυγμένα και εξέχοντα μέρη στην Καππαδοκία. Εδώ χριστιανοί και μουσουλμάνοι ζούσαν σε αρμονία.

Κύριες ασχολίες των ντόπιων της περιοχής ήταν η γεωργία, η αμπελουργία και η κτηνοτροφία. Όμως η πλειοψηφία του Ελληνικού πληθυσμού στη Σινασό ασχολούνταν με το εμπόριο. Εμπορικά ταξίδια στην Κωνσταντινούπολη και τη Μαύρη Θάλασσα επηρέασαν τους Έλληνες Σινασίτες. Το εμπόριο έδωσε στους Έλληνες οικονομική άνεση.

Οι εικόνες και η επιρροή από τα εμπορικά ταξίδια βελτίωσαν την εικόνα της Σινασούς καθώς oı Έλληνες έμποροι έφτιαξαν φαρμακεία, δημόσια μπάνια, ξενοδοχεία, σχολεία.

Η “επιρρόη της Πόλης” αντικατοπτρίζεται και στα όμορφα αρχοντικά που έφτιαξαν οι ίδιοι για την οικογένειά τους.

Ωστόσο, από τις αρχές του 20ου αιώνα υπήρξε σημαντική μείωση του Ελληνικού πληθυσμού. Με βάση τα στοιχεία που αλιεύσαμε από την επίσκεψή μας στη Σινασό ο Ελληνικός πληθυσμός από 4.500 μειώθηκε στους 874 το 1924.

Σινασός. Η πρώτη εντύπωση

Φτάνοντας στη Σινασό συναντήσαμε ένα ήσυχο χωριό με ελάχιστους έως σχεδόν καθόλου τουρίστες. Μπορεί να ήμασταν και οι μόνοι με σάκους στην πλάτη και φωτογραφικές μηχανές στο χέρι.

Χωρίς να νιώθουμε άβολα κατευθυνθήκαμε προς το καφενείο στην πλατείας του χωριού. Μια κόκκινη πινακίδα πάνω από το καφενείο μας καλωσόρισε στη Σινασό “Mustafapaşa (Sinasos) Hoş Geldiniz” (Καλώς ήρθατε στο Mustafapaşa – Σινασός).

Περπατήσαμε προς το μέρος των ντόπιων που έπαιζαν τάβλι (tavla στα τουρκικά) και χαρτιά σε ομάδες. Μια εικόνα τόσο οικεία στα δικά μας μάτια.

Με τα λίγα τουρκικά που γνωρίζουμε, αλλά με περισσή αυτοπεποίθηση, πλησιάσαμε και χαιρετήσαμε δυο φίλους που απολάμβαναν στο τσάι τους στο κλασικό οβάλ τούρκικο ποτήρι.

-“Γεια σας! Είμαστε από την Ελλάδα και θα θέλαμε να δούμε τα ελληνικά σπίτια στη Σινασό.”, τους δηλώσαμε.

Μας καλωσόρισαν και αμέσως φώναξαν τον ιδιοκτήτη του καφενείου. Ο ιδιοκτήτης που γνώριζε λίγα αγγλικά μας εξήγησε ότι στα περισσότερα σπίτια στη Σινασό ζούσαν παλιά Έλληνες.

Προτού όμως περιηγηθούμε σε αυτά ήρθε η πρώτη έκπληξη της ημέρας. Ο ιδιοκτήτης του καφενείου με ένα κλειδί στο χέρι μας άνοιξε την πόρτα της χριστιανικής εκκλησίας του χωριού. Και από τη μια στιγμή στην άλλη βρεθήκαμε στην ιστορική εκκλησία των Ελλήνων της Σινασού. Την εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.

Η εκκλησία Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης

Ανοίγοντας την ξύλινη πόρτα, νιώσαμε σαν να μπήκαμε σε μια χρονοκάψουλα. Βρεθήκαμε στην εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, που χτίστηκε το 1792. Μέσα αντικρίσαμε μια καλοδιατηρημένη εκκλησία, που έμοιαζε ανέγγιχτη από το χρόνο.

Στη Σινασό υπάρχουν επίσης η εκκλησία των Ταξιαρχών και το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου λαξευμένο στα βράχια που δυστυχώς δεν προλάβαμε να επισκεφτούμε.

Περπατώντας στην εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης η συγκίνηση ήταν μεγάλη. Στο πρώην ιερό της εκκλησίας υπάρχει ακόμα μια μικρή εικόνα του Χριστού και της Παναγίας, καρφωμένη στον τοίχο του ναού.

Δυστυχώς όμως όλες οι αγιογραφίες, όπως και στις περισσότερες εκκλησίες στην Καππαδοκία, είναι κατεστραμμένες. Αυτή η βεβήλωση είναι σίγουρα κάτι που προκαλεί θλίψη στον Έλληνα αλλά και τον ξένο επισκέπτη.

Διάβασε επίσης: Ταξίδι στην Καππαδοκία. Τι πρέπει να γνωρίζεις.

Διάβασε επίσης: Τα μυστηριώδη αξιοθέατα της Καππαδοκίας.

Τα ελληνικά σπίτια στη Σινασό της Καππαδοκίας

Δε χρειάστηκε να έχουμε σπουδάσει ιστορία της αρχιτεκτονικής για να καταλάβουμε ποια ήταν τα σπίτια που έχτισαν οι Έλληνες Σινασίτες στην περιοχή. Από τα πρώτα κιόλας βήματα, τα διακοσμητικά στοιχεία στις εισόδους των σπιτιών φωνάζουν Ελλάδα.

Οι τοιχογραφίες, οι μαίανδροι, τα ζωγραφισμένα γαλάζια σχέδια στις εξώπορτες είναι το σήμα κατατεθέν στα πρώην ελληνικά σπίτια στη Σινασό.

Τα αρχοντικά των Ελλήνων ξεχωρίζουν. Εκείνη την εποχή τα όμορφα αρχοντικά ήταν δείγμα ευημερίας αλλά και σύμβολο διαιώνισης των δεσμών με την πατρίδα.

Χαρακτηριστικό αρχοντικό στη Σινασό είναι το Asmalı Konak ή αλλιώς The Old Greek House. To Asmalı Konak είναι μια πρώην ελληνική εξοχική κατοικία που το το 1873 χαρίστηκε σε ένα Τούρκο δάσκαλο από τον Έλληνα ιδιοκτήτη Γιώργο Βασίλειο.

Ρωτώντας δυο γυναίκες που μαγείρευαν σε ένα τεράστιο καζάνι στο δρόμο βρεθήκαμε έξω από το Asmalı Konak. Σήμερα λειτουργεί ως ξενοδοχείο και εστιατόριο. Εκεί φάγαμε για μεσημέρι. Πριν όμως ετοιμαστεί το φαγητό μας ανεβήκαμε στα εντυπωσιακά δωμάτια στον πρώτο όροφο. Το εντυπωσιακό Asmalı Konak χρησιμοποιείται σε πολλά γυρίσματα σύγχρονων τουρκικών σειρών.

Ένα από τα πολλά που μας έκαναν εντύπωση ήταν ένας πίνακας στην είσοδο του αρχοντικού. Ο πίνακας αυτός απεικονίζει τον αποχαιρετισμό των Τούρκων με τους Έλληνες κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών. Ένας πίνακας που αποπνέει αγάπη και συμφιλίωση.

Σινασός: Η φιλοξενία των ντόπιων

Στην επίσκεψή μας στη Σινασό είχαμε την τύχη να γίνουμε αποδέκτες της φιλοξενίας των ανθρώπων που ζουν εκεί. Μιλώντας μαζί τους και αποκαλύπτοντας την καταγωγή μας, με μεγάλη διάθεση και χαμόγελο μας άνοιξαν τις πόρτες τους και μας ξενάγησαν σε χώρους παλιών ελληνικών σπιτιών. 

Χαρακτηριστικό της φιλοξενίας των ντόπιων ήταν να βρεθούμε να πίνουμε τσάι μαζί με μια οικογένεια Τούρκων στην αυλή του σπιτιού τους.

Εκτός όμως από τη φιλοξενία και την αρχιτεκτονική των σπιτιών, αυτό που μας έκανε εντύπωση ήταν η διακόσμηση των σπιτιών. Σε μερικά αρχοντικά υπάρχουν ανέγγιχτα έπιπλα και σκεύη της εποχής του 19ου αιώνα. Κρεβάτια , ντουλάπες, ραδιόφωνο των Ελλήνων που κατοικούσαν κάποτε μέσα σε αυτά.

Σινασός. Μια ξεχωριστή στάση στο ταξίδι μας στην Καππαδοκία

Η επίσκεψη μας στη Σινασό της Καππαδοκίας ήταν κάτι το ξεχωριστό σε αυτό μας το ταξίδι. Περπατήσαμε στα χνάρια των προγόνων μας, συγκινηθήκαμε, αισθανθήκαμε λίγη από την αγωνία και τη λύπη των ανθρώπων που αφήνουν πίσω την πατρίδα και τα σπίτια τους.

Αν ο δρόμος σε φέρει ποτέ ως την Καππαδοκία, μια επίσκεψη στη Σινασό είναι παραπάνω από επιβεβλημένη.